Potrawy wigilijne z Podlasia i przepisy kuchni regionalnej

Potrawy wigilijne z Podlasia i przepisy kuchni regionalnej

Teoretycznie Wigilia w każdym polskim domu wygląda podobnie. Rodzina, choinka, prezenty, a na stole 12 potraw i opłatek. Jeśli jednak przyjrzymy się tematowi nieco dokładniej, okaże się, że znajdziemy kilka różnic. Dzisiaj opowiemy o tradycyjnej, postnej Wigilii z Podlasia, a także podzielimy się kilkoma przepisami kuchni regionalnej.

Wigilia dwóch wyznań

Podlasie to miejsce, gdzie stykają się dwa wyznania – katolickie i prawosławne. Mimo tej różnicy, wiele potraw i tradycji przenika się, tworząc niesamowity klimat. Różnice wynikają głównie z nazewnictwa i różnych terminów celebrowania świąt. Katolicy obchodzą Wigilię 24go grudnia, według kalendarza gregoriańskiego, Cerkiew posługuje się natomiast tym juliańskim, dlatego ten wyjątkowy wieczór przypada na 6go stycznia. Te dni różnią się także nazwą, osoby prawosławne obchodzą bowiem Soczelnik, czyli koniec czterdziestodniowego postu i początek trzydniowego świętowania. Katolicy dzielą się opłatkiem, prawosławni – prosforą. To tradycyjny chlebek, który wypieka Matuszka i siostry zakonne, wyglądający jak niewielka bułka ze znakiem krzyża.

Potrawy wigilijne po podlasku

Niewiele jednak różnic znajdziemy na stołach, gdyż przez wieki obie kultury przenikały się, tworząc całość. Jak w takim razie wygląda tradycyjna wigilia po podlasku? Do stołu zasiada się, gdy na niebie pojawi się pierwsza gwiazdka, która symbolizuje tę betlejemską, prowadzącą mędrców i pasterzy do żłoba. Przy stole spotyka się cała rodzina, a wieczerza zaczyna się czytaniem fragmentu Pisma Świętego i modlitwą. Tę małą ceremonię prowadzi zawsze najstarszy z rodu, który to zaczyna również dziele się opłatkiem. Po złożeniu życzeń, można zacząć ucztę składającą się z 12 potraw.

Na Podlasiu bardzo często opłatek jest jedną z nich. Według starych podlaskich tradycji, potrawy wigilijne są postne, czyli nie zawierają jaj, mleka i mięsa. Jedynym składnikiem pochodzenia zwierzęcego jest ryba. Na stole znajdziemy więc czysty barszcz z uszkami wypełnionymi grzybowym farszem, ziemniaki, kapustę z grzybami, a także karpia smażonego i w galarecie, różne przetwory ze śledzia oraz pierogi z kapustą i grzybami. Podczas Wigilii seruje się również łazanki lub kluski z makiem, kisiel owocowy lub owsiany. Zgodnie z obyczajem, każda osoba zasiadająca przy stole musi spróbować wszystkich z wigilijnych potraw, inaczej ominie ją w kolejnym roku tyle przyjemności, ile potraw pominęła.

Potrawy wigilijne są proste i tradycyjne, często ich składniki nie pochodzą ze sklepu, a przygotowywane są w domu. Grzyby zazwyczaj zbierane i suszone są samodzielnie, kapusta kiszona w domowej piwnicy, a warzywa zbierane w ogrodzie. Rodzina przygotowuje wspólnie całą uroczystość, która zazwyczaj odbywa się w domu rodzinnym. Po wieczerzy rozpakowuje się prezenty, a potem w śniegu bieży na Pasterkę – o północy dzwony kościelne przypominają o narodzeniu Pana.

Podlaska babka ziemniaczana

Skoro jesteśmy już przy kuchni podlaskiej, warto wspomnieć o babce ziemniaczanej, nazywanej także kartoflakiem. To typowy przysmak z tego regionu, który gości na stołach także w drugi dzień świąt Bożego Narodzenia. Pochodzi z Białorusi, w której jest przysmakiem narodowym, jednak na Podlasiu i Suwalszczyźnie danie to znane jest równie dobrze. Jak sama nazwa wskazuje, podstawą tej potrawy są ziemniaki, ale w składzie znajdziemy cebulę, mąkę, jajka, boczek, majeranek, a także sól i pieprz. Babka ziemniaczana to danie składające się z dosłownie kilku składników, które wystarczy połączyć i upiec. Potrawa ta jest na tyle popularna, że w jednej z podlaskich miejscowości organizuje się co roku mistrzostwa pieczenia właśnie babki ziemniaczanej.

Do Supraśla ściągają więc kucharze i wielbiciele tego przysmaku, aby spróbować najlepszego wypieku. Podczas tego wydarzenia można zjeść nie tylko klasyczną babkę ziemniaczaną z cebulą i boczkiem, ale również taką z grzybami, wędlinami, a nawet owocami. Najlepsza jest na świeżo, zaraz po upieczeniu, ale nie można pogardzić także taką podsmażaną na patelni.

Kuchnia regionalna – cebularze lubelskie

Wiele regionów Polski może poszczycić się pysznymi i prostymi przepisami. Tak, jak na Podlasiu flagową potrawą jest babka ziemniaczana, tak na Lubelszczyźnie cebularze lubelskie. To drożdżowe placki, które są niejako wizytówką tegoż regionu. W 2007 roku zostały wpisane na specjalną listę produktów tradycyjnych, a 7 lat później receptury zaczęła chronić Unia Europejska. Przepis pochodzi z przedwojennej kuchni żydowskiej i jest niezwykle prosty.

Cebularze przepis – wystarczy zagnieść placki drożdżowe, na których kładzie się parzoną cebulę z makiem, a następnie piecze. Farsz najlepiej zrobić dzień wcześniej, dzięki czemu cebula puści sok i połączy się idealnie ze smakiem maku. Tradycyjnie je się bez dodatków, ale można dodać do nich trochę boczku lub polać po upieczeniu keczupem.